Bệnh xảy ra ở tất cả các nước nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới. Ở Việt Nam, bệnh lưu hành rất phổ biến, ở cả 4 miền Bắc, Trung, Nam và Tây Nguyên. Bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường bùng phát thành dịch lớn vào mùa mưa.
Biểu hiện của bệnh
Bệnh có 02 biểu hiện sau:
- Thể nhẹ: Sốt cao đột ngột trên 39 - 40 độ C, kéo dài trong 2 - 7 ngày, khó hạ sốt, đau đầu dữ dội vùng trán, đau sau nhãn cầu, có thể có dấu hiệu phát ban, không kèm theo ho, sổ mũi.
- Thể nặng: Bao gồm các dấu hiệu trên và kèm theo đó là các chấm xuất huyết ngoài da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, vết bầm chỗ tiêm, nôn ra máu, đi cầu phân đen, đau bụng, buồn nôn, chân tay lạnh, vật vã, hốt hoảng (hội chứng choáng do xuất huyết nội tạng gây mất máu, tụt huyết áp), nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
Cần làm gì khi nghi ngờ bị sốt xuất huyết
Khi người bệnh có biểu hiện của bệnh sốt xuất huyết, cần đưa ngay đến cơ sở y tế để khám, điều trị. Nếu bị nhẹ có thể chăm sóc tại nhà bằng cách:
- Cho người bệnh nằm nghỉ ngơi.
- Cho uống nhiều nước, có thể cho uống dung dịch Oresol, nước trái cây hoặc cho ăn nhẹ cháo, súp, sữa.
- Dùng thuốc hạ sốt (uống paracetamol hoặc đặt viên hạ sốt vào hậu môn, không dùng aspirin để hạ sốt), chườm mát.
- Theo dõi liên tục, nếu thấy có bất kỳ dấu hiệu xuất huyết nào hoặc diễn biế nặng hơn (li bì, bứt rứt, vật vã, chân tay lạnh, đau bụng, nôn nhiều) cần đưa ngay đến bệnh viện.
Cách phòng, chống bệnh sốt xuất huyết
Cách phòng bệnh tốt nhất là diệt muỗi, lăng quăng/bọ gậy và phòng chống muỗi đốt.
+ Đối với việc loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách:
- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
- Thả cá vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng, chum, vại…) để diệt lăng quăng/bọ gậy.
- Thau rửa các dụng cụ chức nước vừa và nhỏ (lu, khạp…) hàng tuần.
- Thu gom, hủy các vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh nhà như chai, lọ, mảnh chai, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre …, dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến.
- Bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn/tủ đựng chén bát, thay nước bình hoa/bình bông.
+ Phòng chống muỗi đốt bằng cách:
- Mặc quần áo dài tay.
- Ngủ trong màn/mùng kể cả ban ngày.
- Dùng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi…
- Dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi.
- Cho người bị sốt xuất huyết nằm trong màn, tránh muỗi đốt để tránh lây lan bệnh cho người khác.
- Tích cực phối hợp với chính quyền và ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.
Với tình hình thời tiết diễn biến phức tạp tạo điều kiện cho muỗi sinh sản, làm bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, có khả năng lây lan rộng và xuất hiện thường xuyên hơn, trong khi đó ý thức người dân còn hạn chế, một bộ phận người dân vẫn còn rất chủ quan và thiếu kiến thức đầy đủ về dịch bệnh trên. Do vậy, để chủ động phòng chống dịch bệnh, hơn lúc nào hết, mỗi người dân cần nâng cao nhận thức, chủ động ứng phó, phòng và điều trị bệnh hiệu quả để bảo vệ sức khoẻ của bản thân và gia đình.
Chủ động phòng, chống bệnh tay - chân - miệng
Bệnh tay - chân - miệng là gì?
Bệnh tay - chân - miệng là một bệnh truyền nhiễm do vi-rút gây ra, có biểu hiện đặc trưng là sốt và mụn nước thường thấy xuất hiện tập trung ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và ở bên trong miệng. Bệnh tay - chân - miệng phần lớn ảnh hưởng đến đối tượng trẻ em dưới 10 tuổi và thường gặp nhất là ở lứa tuổi dưới 5. Trẻ em ở nhà trẻ, mẫu giáo, nơi tập trung nhiều trẻ em rất dễ bị ảnh hưởng bởi các cơn bùng phát dịch bệnh tay - chân - miệng do bệnh lây qua tiếp xúc từ người sang người và trẻ còn nhỏ nên sẽ là đối tượng dễ bị lây bệnh nhất. Trẻ em khi lớn lên thường miễn dịch với bệnh tay chân miệng vì các kháng thể được hình thành sau khi phơi nhiễm với virus gây bệnh. Tuy nhiên, vẫn có khả năng thanh thiếu niên và người lớn cũng bị mắc bệnh này.
Những biểu hiện của bệnh tay - chân- miệng
Trẻ mắc bệnh tay - chân - miệng sẽ có những biểu hiện như sốt nhẹ, chán ăn, mệt mỏi, đau họng, nổi nốt phỏng nước. Ban đầu có những chấm đỏ xuất hiện 1-2 ngày sau khi sốt, sau đó tiến triển thành phỏng nước và vỡ ra thành vết loét. Phỏng nước cũng xuất hiện ở da, thường thấy ở lòng bàn tay, bàn chân, niêm mạc miệng, lưỡi và mặt trong của má.
Bệnh tay- chân- miệng lây truyền cao nhất trong tuần đầu của bệnh, bệnh lây trực tiếp từ người sang người.
+ Qua tiếp xúc trực tiếp với phân, dịch tiết mũi họng, dịch tiết của các nốt phỏng nước bị vỡ.
+ Qua tiếp xúc trực tiếp với phân, dịch tiết mũi họng, dịch tiết của các nốt phòng nước bị vỡ.
+ Qua tiếp xúc giữa các trẻ với nhau hoặc đồ chơi, bàn ghế, sàn nhà… bị nhiễm viruts.
+ Qua đường tiêu hóa do ăn uống phải thực phẩm bị nhiễm mầm bệnh.
Cách phòng bệnh tay - chân - miệng
Hiện nay chưa có vaccin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Theo khuyến cáo của ngành chuyên môn, để chủ động phòng, chống bệnh tay chân miệng, người dân cần thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh như: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng nhiều lần trong ngày, đặc biệt là trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn và cho trẻ ăn, sau khi đi vệ sinh... Ngoài ra, cần thực hiện tốt vệ sinh ăn uống, thường xuyên vệ sinh, sát khuẩn đồ chơi và các vật dụng, hạn chế cho trẻ ngậm mút đồ chơi, các vật dụng. Khi phát hiện ca bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần hạn chế tiếp xúc, đồng thời đưa trẻ đi khám ở cơ sở y tế gần nhất.